اوپال ، خواص، انواع و روشهای تشخیص اوپال اصل
اوپال (opal) یکی از جذابترین و بصریترین سنگهای نیمهقیمتی است که بهخاطر «بازی رنگ» یا play-of-color شناخته میشود. سنگ اوپال از سیلیکای هیدراته تشکیل شده و بهدلیل ساختار داخلی میکروسکوپی خود نور را شکسته و درخششهای رنگی ایجاد میکند. این ویژگی اوپال را از بسیاری سنگها متمایز میکند.
انواع اوپال
اوپالها در چند دستهٔ اصلی قرار میگیرند:
اوپال قیمتی (Precious Opal) که دارای بازی رنگ روشن و متنوع است.
اوپال معمولی (Common Opal / Potch) که بازی رنگ ندارد و بیشتر برای تزئین استفاده میشود.
زیرگروههای معروف: اوپال سیاه (Black Opal)، اوپال سفید (White/Crystal Opal)، اوپال آتشین (Fire Opal) و اوپال اتیوپی (Ethiopian Opal / Hydrophane).
اوپال آتشین (Fire Opal) بهخصوص رنگ نارنجی تا قرمز روشن دارد و اغلب شفافتر است؛ برخلاف اوپال استرالیا که بهخاطر الگوهای براق و تنوع رنگیاش مشهور است.
منشأ و منابع
مهمترین منابع اوپال در دنیا شامل استرالیا (بخصوص Lightning Ridge و Coober Pedy)، اتیوپی، مکزیک و برزیل هستند. اوپال استرالیا اغلب ارزش بالاتری دارد، اما اوپال اتیوپی نیز در سالهای اخیر بازار قابلتوجهی پیدا کرده است.
معیارهای ارزش و قیمت اوپال
قیمت اوپال وابسته به چند فاکتور است: شدت و تنوع رنگ (saturation)، الگوی بازی رنگ (pattern)، زمینه یا تون بدن (body tone)، شفافیت، اندازه و کیفیت تراش. اوپال سیاه یا اوپالهای با الگوهای نادر معمولاً بالاترین قیمت را دارند. برای اطلاع از قیمت اوپال همیشه به فاکتورهای بصری و گواهی اصالت توجه کنید.
تشخیص اوپال اصل
برای تشخیص اوپال اصل به نکات زیر دقت کنید:
بازی رنگ طبیعی: در زوایای مختلف حرکت کنید؛ اوپال اصل رنگها را جابهجا میکند.
بررسی لایهها: اوپالهای «دابلت/تریپلت» لایهای دارند (در زیر لوپ ممکن است seam یا چسب دیده شود).
ساختار و وزن مخصوص: اوپال مصنوعی یا رزینی ظاهراً سبکتر یا با براقیت غیرطبیعی است.
رفتار با آب (در اوپال اتیوپی): Hydrophaneها با جذب آب شفافیت و رنگشان را تغییر میدهند—این ویژگی میتواند نشاندهنده نوع باشد ولی نیاز به تجربه دارد.
در نهایت، برای خرید اوپال اصل از فروشنده معتبر یا همراه با گزارش آزمایشگاهی اقدام کنید.
نگهداری و مراقبت
اوپال نسبت به حرارت شدید، شوکهای حرارتی و مواد شیمیایی حساس است. از شستوشوی فراوان با آب داغ یا استفاده از التراسونیک خودداری کنید. برای پاکسازی از آب ولرم و پارچه نرم استفاده کنید و از نگهداری طولانیمدت در محیط کاملاً خشک یا نزدیک منابع گرما پرهیز کنید.